Εαρινές Αλλεργίες και η αντιμετωπιση τους

Η άνοιξη είναι η εποχή του χρόνου που συνοδεύεται από την εμφάνιση αλλεργιών. Τα τελευταία χρόνια, οι συγκεντρώσεις γύρης στην ατμόσφαιρα είναι πολύ υψηλότερες σε σχέση με το παρελθόν, καθώς, λόγω της αλλαγής του κλίματος (περισσότερη ηλιοφάνεια και καλοκαίρια, το φαινόμενο του θερμοκηπίου), τα φυτά ανθίζουν νωρίτερα και επιπλέον καλλιεργούνται νέα είδη. Αν και δεν υφίσταται μαγική θεραπεία για τις εποχικές αλλεργίες, υπάρχουν τρόποι για την αντιμετώπισή τους και περιλαμβάνουν την αλλαγή σε

καθημερινές προσωπικές και οικιακές συνήθειες και σε πολλές περιπτώσεις την φαρμακευτική αγωγή.

Κύριος λόγος για την εμφάνιση των εαρινών αλλεργιών είναι η αναπαραγωγική δραστηριότητα των φυτών (παραγωγή και αερομεταφορά γύρεων-αγριόχορτων, δέντρων, ακάρεων οικιακής σκόνης, μυκήτων), αλλά και των μυκήτων (απελευθέρωση σπορίων μούχλας), που παρασιτούν ή συμβιώνουν με τα φυτά και τέλος, στον πολλαπλασιασμό των ακάρεων της οικιακής σκόνης, λόγω των ήπιων καιρικών συνθηκών και αυξημένης υγρασίας. Πιό συγκεκριμένα, το πιο συχνό αίτιο που πυροδοτεί τις εποχικές αλλεργίες είναι η γύρη, μικροσκοπικοί κόκκοι της οποίας απελευθερώνονται στον αέρα από τα δέντρα, τα λουλούδια και το γρασίδι. Η είσοδος της γύρης στην ρινική οδό κάποιου ο οποίος είναι αλλεργικός προκαλεί την αντίδραση του ανοσοποιητικού του συστήματος. Το ανοσοποιητικό σύστημα, λανθασμένα, βλέπει τη γύρη σαν ξένο εισβολέα, για αυτό και απελευθερώνει αντισώματα – ουσίες που φυσιολογικά αναγνωρίζουν και επιτίθενται σε βακτήρια, ιούς και άλλους οργανισμούς που προκαλούν ασθένειες. Τα αντισώματα επιτίθενται στα αλλεργιογόνα τα οποία απελευθερώνουν στο αίμα χημικές ουσίες οι οποίες ονομάζονται ισταμίνες . Οι ισταμίνες προκαλούν ρινική καταρροή και φαγούρα στα μάτια.

Τα συμπτώματα της αλλεργίας τείνουν να είναι αυξημένα ειδικά τις μέρες όπου ο άνεμος σηκώνει τη γύρη και τη μεταφέρει μέσω του αέρα. Τα συμπτώματα των αλλεργιών περιλαμβάνουν ρινική καταρροή, δακρύρροια, φτέρνισμα, βήχας, φαγούρα σε μάτια και μύτη, μαύρους κύκλους κάτω από τα μάτια.

Οι πιο συχνές αλλεργικές παθήσεις στην χώρα μας συμβαίνουν την Άνοιξη (Μάρτιο έως Μάϊο) και είναι  κυρίως αναπνευστικής φύσεως. Πιο συγκεκριμένα, η αλλεργική ρινίτιδα προκαλεί συνήθως καταρροή φτερνίσματα, ερεθισμό και κνησμό (φαγούρα) σε μύτη, μάτια, αυτιά, ουρανίσκο, λαιμό), απόφραξη (“μπούκωμα”) στη μύτη και πονοκέφαλο ή βάρος στο κεφάλι. Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα είναι δυνατόν να προκαλέσει επιπλοκές (ιγμορίτιδα ή ωτίτιδα, ιδιαίτερα στα παιδιά). Η αλλεργική ρινίτιδα εμφανίζεται συχνά σε ατοπικά άτομα, δηλαδή άτομα με οικογενειακό ιστορικό σχετικών αλλεργιών. Η αλλεργική επιπεφυκίτιδα εμφανίζεται με πρήξιμο, ερυθρότητα, φαγούρα στο μάτι και μπορεί να παρουσιαστεί ανεξάρτητα ή σε συνδυασμό με την αλλεργική ρινίτιδα. Το αλλεργικό άσθμα εκδηλώνεται με παροξυσμική δύσπνοια, βήχα και συριγμό, που συνήθως εμφανίζονται με τη μορφή κρίσεων. Κατά την έναρξη της κρίσης του αλλεργικού άσθματος, ο ασθενής αισθάνεται συχνά πόνο στο στήθος και υπάρχει ξηρός βήχας, ενώ η λήξη του ασθματικού παροξυσμού σηματοδοτείται με βλεννώδη απόχρεμψη και υποχώρηση του βρογχόσπασμου. Τέλος η αλλεργική κνίδωση και το αγγειοίδημα που αφορούν σε εποχιακά αλλεργιογόνα όπως η γύρη είναι σχετικά σπάνια.

Πρώτο βήμα στην θεραπεία οποιουδήποτε προβλήματος είναι η ορθή διάγνωση, αφού τα συμπτώματα της αναπνευστικής αλλεργίας συχνά μοιάζουν με αυτά του κοινού κρυολογήματος. Αναλυτικότερα και στις δύο περιπτώσεις είναι δυνατόν να παρατηρηθεί καταρροή, δακρύρροια, φτερνίσματα, βήχας, πονοκέφαλος  όμως το κοινό κρυολόγημα διαρκεί συνήθως 3 ή 4 ημέρες (σπανίως 7 ημέρες) και μπορεί να συμβεί οποτεδήποτε από Οκτώβριο έως Μάϊο, ενώ τα αλλεργικά συμπτώματα είναι δυνατόν να διαρκέσουν εβδομάδες και συνήθως επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο την ίδια εποχή με μικρές αποκλίσεις, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Μια επίσκεψη στον  γιατρό θα λύσει το πρόβλημα και θα αποφευχθούν λανθασμένες θεραπείες. Ο αλλεργιολόγος μπορεί να  κάνει κάποιο δερματικό τεστ, το οποίο περιλαμβάνει την έγχυση μειωμένης ποσότητας δείγματος του αλλεργιογόνου ακριβώς κάτω από το δέρμα. Μια άλλη διαγνωστική επιλογή είναι μια ειδική εξέταση αίματος (RAST) η οποία ανιχνεύει τα επίπεδα αντισωμάτων του οργανισμού σε συγκεκριμένο αλλεργιογόνο. 

Είναι σχεδόν αδύνατον να αποφύγετε πλήρως τις αλλεργίες της άνοιξης ειδικά αν ζείτε κοντά σε περιοχές με βλάστηση. Όμως, μπορείτε εύκολα να ανακουφιστείτε από το φτάρνισμα, τη ρινόρροια, τη δακρύρροια με την αποφυγή του κυρίου αιτίου που σας προκαλεί την αλλεργία. Αναλυτικότερα θα πρέπει να αποφεύγετε την άμεση επαφή με φυτά που σας προκαλούν αλλεργία.  Επίσης θα πρέπει να περιορίσετε την παραμονή σας σε εξωτερικούς χώρους όταν η ποσότητα της γύρης στην ατμόσφαιρα είναι πολύ υψηλή (η γύρη συνήθως βρίσκεται στα ανώτατα επίπεδα τις πρωινές ώρες) και όταν βρίσκεστε σε εξωτερικούς χώρους πρέπει να φοράτε γυαλιά ηλίου. Αν οδηγείτε συχνά κατά τη διάρκεια της ημέρας, φροντίστε να κλείνετε τα παράθυρα (ειδικά αν οδηγείτε στην εξοχή) και χρησιμοποιείτε στο αυτοκίνητο κλιματισμό που διαθέτει ειδικά φίλτρα για τη γύρη. Επίσης καθαρίστε τα φίλτρα του κλιματισμού στο σπίτι καθώς και τα ράφια και όλες τις επιφάνειες μέσα στο σπίτι στις οποίες γύρη μπορεί να κατακαθίσει. Τέλος καλό θα είναι να σκουπίζετε με ηλεκτρική σκούπα τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα, φορώντας μάσκα γιατί κατά τον καθαρισμό μπορεί να απελευθερωθεί η γύρη η μούχλα, και η σκόνη που έχει παγιδευτεί στο χαλί σας.
 

Με την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή, μπορούν να ελεγχθούν πλήρως τα συμπτώματα.  Τα φάρμακα που χορηγούνται για τις εποχικές αλλεργίες είναι αποτελεσματικά για τους περισσότερους ανθρώπους και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
• Αντισταμινικά: Μειώνουν το φτάρνισμα, την καταρροή , τη φαγούρα, μέσω της μείωσης των επιπέδων της ισταμίνης ( της ουσίας που παράγεται κατά την αλλεργική αντίδραση ) στο σώμα.
• Αποσυμφορητικά: Καθαρίζουν τις βλέννες των ρινικών οδών ώστε να ανακουφίσουν από τη συμφόρηση και το οίδημα.
• Ρινικά spray : Μπορούν να προλαμβάνουν την εμφάνιση πυρετού ( εκ χόρτου) σταματώντας την απελευθέρωση της ισταμίνης πριν αυτή προκαλέσει αλλεργικά συμπτώματα.
• Οφθαλμικές σταγόνες: Ανακουφίζουν από τη φαγούρα και τη δακρύρροια. 

Ακόμα κι αν μπορείτε να λάβετε αυτά τα φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή, θα ήταν καλύτερα να απευθυνθείτε στον γιατρό σας ή τον φαρμακοποιό σας ώστε να είστε σίγουροι ότι έχετε επιλέξει τη σωστή φαρμακευτική αγωγή. Κάποια αντισταμινικά προκαλούν υπνηλία για αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή όταν αυτά λαμβάνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας ( αν και υπάρχουν διαθέσιμα σκευάσματα που δεν προκαλούν υπνηλία).